گیاه درختچه ای گزنه

گزنه درختچه ای است که بیشتر در شمال اروپا و آسیا کشت می شود و در دسته ی گیاهانی با طبع گرم است. نام علمی آن Urtica dioica بوده و این گیاه دارای برگهای زیبا و قلبی شکل با گلهای زرد یا صورتی است.

ساقه آن پوشیده از موهای ریز و سفت است که هنگام لمس، مواد شیمیایی سوزاننده آزاد می کنند، به همین دلیل نام علمی گیاه گزنه از کلمه لاتین uro به معنی “سوختن” گرفته شده است، لمس این مواد شیمیایی باعث سوزش و خارش ، قرمزی و تورم در آن ناحیه از پوست بدن می شود.

برگها، ساقه و ریشه گیاه گزنه هر سه به عنوان دارو به صورت پودر، کرم و روغن قابل استفاده هستند.

ترکیبات شیمیایی گیاه گزنه

برگها و ریشه گیاه گزنه انواع مختلفی از مواد مغذی را فراهم می کند، از جمله:

• ویتامین ها: ویتامین های A ، C و K و همچنین چندین ویتامین B
• مواد معدنی: کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم و سدیم
• چربی ها: لینولئیک اسید، لینولنیک اسید، پالمیتیک اسید، استئاریک اسید و اولئیک اسید
• اسیدهای آمینه: همه اسیدهای آمینه ضروری
• پلی فنول ها: کامفرول، کوئرستین، کافئیک اسید، کومارین ها و سایر فلاونوئیدها
• رنگدانه ها: بتاکاروتن، لوتئین، لوتوکسانتین و سایر کاروتنوئیدها

گزنه سرشار از مواد شیمیایی گیاهی به نام پلی فنول است. بررسی تحقیقات روی پلی فنول ها نشان می دهد که این ترکیبات قدرتمند ممکن است در پیشگیری و مدیریت بیماری های مزمن مرتبط با التهاب مانند دیابت، چاقی، سرطان و بیماری های قلبی نقش داشته باشند. عصاره گزنه می تواند سطح آنتی اکسیدان خون را افزایش دهد .

(آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که به محافظت از سلول های شما در برابر آسیب رادیکال های آزاد کمک می کنند. )

فواید داروی گیاه گزنه

گزنه نیروگاهی از پروتئین ها و مواد مغذی قابل دسترس برای بدن است که عملکرد کلی بدن را بهبود می بخشد. مصریان باستان از گزنه برای درمان ورم مفاصل و کمردرد استفاده می کردند، در حالی که افراد رومی آن را برای گرم نگه داشتن خود، روی بدن خود می مالیدند.

گزنه ترکیبات دارویی برای درمان آلرژی، کم خونی، ضعف تیروئید، ترمیم کننده غدد آدرنال، آرتریت، روماتیسم، دردهای رشد در کودکان و تغذیه زنان باردار و شیرده استفاده شده و به آن ها اضافه می شود.

تاثیر گزنه در تقویت مو

گزنه به عنوان یک عنصر در ترکیب بسیاری از لوسیون های مو ظاهر می شود، زیرا باعث رشد مو می شود. گزنه به علت داشتن خاصیت مرطوب کنندگی و ضد التهاب، پوست سر را تقویت می کند، آن را تمیز می کند و شوره سر را کاهش می دهد.

می توانید از این گیاه به عنوان براق کننده برای جلا دادن به موهای خود استفاده کنید. برای این منظور می توانید کف سر را با روغن گزنه ماساژ دهید یا جوشانده گزنه را بر روی ساقه موهای خود اسپری کنید.

گیاه گزنه برای آرامش

گزنه به عنوان عصاره گل ممکن است در تصمیم گیری کمک کند. این گیاه دارای اثر آرامش بخش است و مه مغز را برطرف می کند و همچنین وقتی در فکر غرق می شویم یک احساس پایه ای را ایجاد می کند و به تصمیم گیری های واضح و مختصر کمک می کند. عصاره گل گزنه نیز ممکن است در درمان تنش های حل نشده کمک کند. گزنه با آرامش ذهن باعث بهبود خواب می شود.

گزنه کاهش دهند التهاب

گیاه گزنه به عنوان یک متعادل کننده هورمون و آنتی هیستامین طبیعی (ضد حساسیت) در نظر گرفته می شود و با خاصیت ضد التهابی با کمک به رشد و ترمیم سلول ها، به بهبود زخم ها کمک می کند. استفاده موضعی از گزنه باعث بهبود زخم می شود زیرا قابض است.

کرم گزنه یا مصرف محصولات گزنه باعث تسکین شرایط التهابی مانند آرتروز می شود. به عنوان مثال، در یک مطالعه استفاده از کرم گزنه در مناطق مبتلا به آرتروز در مقایسه با درمان با دارو ها، درد را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

تاثیر گزنه بر مثانه

گزنه ممکن است به دفع باکتری های مضر از مجاری ادراری کمک کند. این گیاه می تواند برای افرادی که بیماری های ادراری مانند هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) مفید باشد. BPH باعث بزرگ شدن غده پروستات در مردان می شود. بیش از ۵۰ درصد مردان ۵۱ ساله و بالاتر دارای بزرگ شدن غده پروستات هستند. این می تواند باعث درد یا مشکلات دیگر در دفع ادرار شود.

مطالعات نشان می دهد که گزنه می تواند به درمان BPH کمک کند.

تاثیر گزنه در درمان تب یونجه

تب یونجه یک حساسیت است. که شامل التهاب در مخاط بینی شما می شود. گزنه به عنوان یک درمان طبیعی امیدوار کننده برای تب یونجه در نظر گرفته می شود. عصاره گزنه می تواند التهابی که باعث ایجاد حساسیت فصلی شود را مهار کند.

این ویژگی گزنه به دلیل مسدود کردن گیرنده های هیستامین و متوقف کردن سلول های ایمنی از ترشح مواد شیمیایی است که باعث ایجاد علائم آلرژی می شوند.

گزنه موثر در کاهش فشار خون

فشار خون بالا یک نگرانی جدی برای سلامتی است زیرا شما را در معرض بیماری های قلبی و سکته مغزی قرار می دهد، که یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است. گزنه به طور سنتی برای درمان فشار خون بالا استفاده می شد.

برای اولین بار ، ممکن است تولید نیتریک اکسید را تحریک کند، که به عنوان یک گشاد کننده عروق عمل می کند. گشاد کننده عروق، ماهیچه های رگ های خونی شما را شل کرده و به آنها کمک می کند تا باز شوند.

علاوه بر این ، گزنه دارای ترکیباتی است که ممکن است به عنوان مسدود کننده کانال کلسیم عمل کنند، که با کاهش نیروی انقباضات، قلب شما را آرام می کند. گزنه در حالی که دفاع آنتی اکسیدانی قلب را افزایش می دهد سطح فشار خون را پایین می آورد.

خواص گزنه برای دیابت

گزنه اثرات امیدوار کننده ای بر سطح گلوکز خون نشان داده است. این گیاه می تواند به پانکراس کمک کند انسولین بیشتری تولید یا ترشح کند. همچنین گیاه گزنه حاوی ترکیباتی است که ممکن است اثرات انسولین را تقلید کند. در یک مطالعه سه ماهه بر روی ۴۶ نفر، مصرف ۵۰۰ میلی گرم عصاره گزنه سه بار در روز سطح قند خون را در مقایسه با داروها به میزان قابل توجهی کاهش داد.

دیابتی ها در ترشح هورمون انسولین مشکل دارند بنابراین می توانید با نوشیدن دم کرده گزنه قند خود را کنترل کنید. جوشانده ی یک مشت گزنه ی خرد شده در 200 گرم آب به مدّت 5 دقیقه مقدار قند در ادرار مبتلایان به دیابت را کاهش می دهد . دم کرده ی 7 ـ 10 گرم برگ گزنه قبل یا بعد از غذا سبب درمان بیماری قند می شود.

خواص گزنه برای آرتروز و درد

گزنه به طور تاریخی برای درمان درد و درد عضلات ، به ویژه در ارتباط با آرتروز استفاده می شده است. بنیاد آرتروز پیشنهاد می کند که چای گزنه نیز ممکن است التهاب و درد ناشی از آرتروز را کاهش دهد.

گزنه برای جلوگیری از آلزایمر

گزنه ویتامین های مورد نیاز دستگاه عصبی بدن را تامین می کند بنابراین احتمال ابتلا به آلزایمر را کاهش می دهد به همین خاطر روزانه دو فنجان جوشانده ریشه گزنه را بنوشید.

سایر مزایای احتمالی گزنه

کاهش خونریزی: داروهای حاوی عصاره گزنه باعث کاهش خونریزی بیش از حد، به ویژه پس از جراحی می شوند.

سلامت کبد: خواص آنتی اکسیدانی گزنه ممکن است از کبد شما در برابر آسیب سموم، فلزات سنگین و التهاب محافظت کند.

ادرارآور طبیعی: این گیاه ممکن است به بدن شما در دفع نمک و آب اضافی کمک کند، که به نوبه خود می تواند فشار خون را به طور موقت کاهش دهد.

التیام زخم و سوختگی: استفاده از کرم های گزنه ممکن است از ترمیم زخم، از جمله زخم های سوختگی پشتیبانی کند.

درمان عفونت: چای گزنه برای غرغره برای درمان عفونت های دهان و گلو استفاده می شود.

درمان انگل: شناخته شده است که گزنه کرم های روده ای و انگل ها را از بین می برد.

نحوه مصرف گیاه گزنه

برگ، کپسول، تنتور و کرم یا روغن آن را خریداری کنید. پماد گزنه اغلب برای تسکین علائم آرتروز استفاده می شود.

برگها و گلهای خشک شده را می توان برای تهیه یک چای گیاهی خوشمزه استفاده کرد، در حالی که برگها، ساقه و ریشه آن را می توان پخت و به سوپ، خورشت، اسموتی و سرخ کردنی اضافه کرد. با این حال، از خوردن برگهای تازه خودداری کنید، زیرا خارهای آنها می توانند باعث تحریک شوند.

مطالعات نشان می دهد که دوزهای زیر موثرتر است:

• بزرگ شدن غده پروستات: ۳۶۰ میلی گرم عصاره ریشه در روز
• آلرژی: ۶۰۰ میلی گرم برگ خشک شده در یخ در روز

همراه گزنه از سایر طعم دهنده ها مانند هل، آویشن، عسل و شکر نیز استفاده کنید.

عوارض گیاه گزنه تازه

زمان استفاده از برگ های تازه گزنه مراقب باشید، زیرا خارهای مو مانند آنها می تواند به پوست شما آسیب برساند.

این خار های موجود روی برگ های تازه این گیاه می توانند مجموعه ای از مواد شیمیایی زیر را تزریق کنند:

1. استیل کولین
2. هیستامین
3. سروتونین
4. لوکوترین ها
5. اسید فرمیک

این ترکیبات می توانند باعث بثورات، برآمدگی، کهیر و خارش شوند.

در موارد ممکن است واکنش آلرژیک شدید داشته باشند که می تواند سلامتی شما را تهدید کند.

با این حال، این مواد شیمیایی با خشک شدن برگ ها کاهش می یابد، به این معنی که هنگام خوردن گزنه خشک یا پخته نباید سوزش دهان یا معده را تجربه کنید.

عوارض گیاه گزنه خشک

گزنه باعث گرفتگی معده یا اسهال میشود. اگر چنین شد، استفاده از آن را متوقف کنید یا از آن کمتر استفاده کنید.

زنان باردار یا شیرده ممکن است نیاز به استفاده از گیاهان دارویی داشته باشند. این به این دلیل است که می تواند به عنوان یک ادرار آور عمل کند. اما باید از مصرف زیاد آن خودداری کنند. زیرا ممکن است باعث انقباضات رحمی شود که می تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.

گزنه می تواند تأثیر داروهایی را که بر فشار خون تأثیر می گذارد، تغییر دهد. اینها شامل دیورتیک ها و داروهای ضد فشار خون بالا است.

گزنه به دلیل تأثیر بر متابولیسم هورمون جنسی (آندروژن و استروژن)، آماده سازی گزنه در دوران بارداری و شیردهی منع مصرف دارد و نباید در کودکان زیر ۱۲ سال استفاده شود.

گیاه گزنه چه خاصیتی دارد

گزنه یک گیاه مغذی که در طب گیاهی غربی محبوب است. مطالعات نشان می دهد که ممکن است التهاب، علائم تب یونجه، فشار خون و سطح قند خون را کاهش دهد.

در حالی که گزنه تازه ممکن باعث سوزش شود، مصرف گزنه پخته، خشک یا یخ زده به طور کلی بی خطر است.

فواید گزنه در طب سنتی

 می‌توان به مواردی مانند کاهش التهاب، کاهش مشکلات پروستات، مبارزه با عفونت، سلامت مجاری ادراری، درمان آلرژی فصلی، سلامت رحم، درمان سرماخوردگی، تقویت مو، جلوگیری از ریزش مو و درخشندگی مو اشاره کرد.

خواص گزنه برای دیابت

در گزنه حلقه‌ای پیچیده وجود دارد که موجب کاهش قند خون می‌شود. گیاه گزنه در دارو‌های قند خون استفاده میشود. با نوشیدن سه فنجان از دمنوش گزنه می‌توانید قندخون را کنترل کرد.

خواص گزنه برای رحم

گزنه دم کرده از بهترین‌ دارو‌های گیاهی برای درمان کیست تخمدان است. این گیاه دارویی موجب تنظیم قاعدگی و بهبود خون‌ریزی شده و جریان خون را به سمت رحم و لگن هدایت می‌کند. گزنه رحم را ضدعفونی می‌کند. گیاه گزنه با حذف سموم رحم مشکلاتی مانند ناباروری را به حداقل می‌رساند.

خواص گزنه برای پروستات

گزنه می‌تواند مانع بزرگ شدن پروستات شود و از این طریق مانع ایجاد سرطان پروستات شود. توجه داشته باشید که ریشه گزنه فقط می‌تواند از بزرگ شدن پروستات جلوگیری کند اما کارکردی در راستای کوچک کردن یا بازگرداندن پروستات به حالت قبل ندارد.

خواص گزنه برای ریزش مو

ویتامین B و منیزیم موجود در گزنه موجب تقویت مو می‌شود و از ریزش مو‌ها جلوگیری می‌کند. از دیگر ویتامین‌های موجود در گزنه ویتامین C است که باعث تنظیم چربی کف سر شده و از ریزش موها جلوگیری می‌کند . جوشانده گزنه را دور از نور خورشید قرار دهید و آن را روی کف سر خود بریزید و یا جوشانده گزنه را با خاک رس ترکیب کنید و ترکیب حاصل را به موهای خود زده و پس از ده دقیقه آب‌کشی کنید.

مصارف  استفاده روغن گزنه

روغن گزنه طبیعتی گرم و خشک دارد. روغن گزنه از برگ‌های گیاه گزنه به دست می‌آید. روغن گزنه سرشار از فیبر، پروتئین، ویتامین های D، C ،E، K، A و B ، کلسیم، آهن، مس، منیزیم، کاروتن، تانن، فلاونوئیدها، کلروفیل، گلیکوزیدها، فیتون‌کش‌ها، اسیدهای آلی، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها است.

برخی از خواص روغن گزنه عبارتند از

• درمان گلودرد: خواص ضد التهابی، ضد باکتریایی و ضد عفونی از جمله خواص روغن گزنه است که به این روغن امکان جلوگیری از بروز بیماری‌های عفونی را می‌دهد. بیماری های عفونی گلو درد را با مصرف روغن گزنه می‌توان کاهش داد.
• جوان‌سازی پوست: فعالیت ضدباکتریایی روغن گزنه مانع از فعالیت بکاتری‌ها روی پوست می‌شوند و در نتیجه از ایجاد جوش و آکنه جلوگیری می‌کند. علاوه بر این روغن گزنه حاوی آنتی اکسیدان است که موجب ساخت کلاژن شده و از چین و چروک‌ها جلوگیری می‌کند.
• تقویت استخوان: روغن گزنه غنی از کلسیم، منیزیم، آهن، ویتامین D و E است که موجب تقویت و استحکام استخوان‌ها می‌شود.
• تقویت رشد مو: روغن گزنه با داشتن ویتامین C و آهن موجب افزایش گردش خون و در تتیجه تقویت فولیکول های مو می‌شود و از این طریق مو‌ها را تقویت می‌کند.

از دیگر خواص روغن گزنه می‌توانیم به مواردی مانند درمان پروستات، جلوگیری از تشکیل بواسیر، تسکین درد‌های قاعدگی، درمان دیابت، درمان بیماری‌های لثه، رفع سوءهاضمه، ضد التهاب قوی، درمان پسوریازیس، درمان بیماری‌های عفونی، افزایش شیر در مادران شیرده، درمان سیاتیک و درمان آلزایمر اشاره کنیم.

خواص عرق گزنه

از جمله خواص عرق گزنه کاهش واکنش‌های آلرژیک است. از دیگر خواصی که برای عرق گزنه در نظر می‌گیرند، خاصیت آنتی اکسیدانی این عرق است. عرق گزنه موجب کاهش التهاب غشای مخاطی بینی و تسکین درد آرتروز می‌شود. تاثیر مثبت بر پروستات و جلوگیری از هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات از جمله خواص و فواید عرق گزنه است.

خواص دمنوش گزنه

دمنوش گزنه و یا چای گزنه خواص و فواید زیادی برای سلامتی دارد. چای گزنه دارای خاصیت ضدالتهابی دارد. که به درمان برخی بیماری‌های پوستی مانند اگزما کمک می‌کند. همچنین دمنوش گزنه موجب تقویت سیستم ایمنی می‌شود و برای درمان آلرژی موثر و مفید است. می‌توانید از دمنوش گزنه به عنوان دهان‌شویه استفاده کنید. تا از خاصیت ضد التهاب آن برای لثه‌ها بهره‌مند شوید. چای گزنه موجب تسکین درد‌های قاعدگی می‌شود. دمنوش گزنه فشار خون بالا را کاهش داده و تهوع را رفع می‌کند. از دیگر خواص دمنوش گزنه تقویت سلامت قلب و پیشگیری از سکته قلبی و مغزی است. از محبوب‌ترین خواص دمنوش گزنه کمک به لاغری و کاهش وزن است. دمنوش گزنه در درمان یبوست و نفخ نیز موثر است و موجب تقویت قوای جنسی نیز می‌شود. چای گزنه موجب تسکین دردهای ناشی از التهاب، سردرد، درد پشت و دردهای عضلانی می‌شود.

خواص عصاره گزنه برای لاغری

 یکی از خواص گزنه تنظیم قند خون است و از طریق این خاصیت موجب کاهش اشتها و تاثیر در کاهش وزن می‌شود. گزنه با داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و فیتواسترول مانع از جذب کلسترول بد شده و از افزایش وزن جلوگیری می‌کند. برای کنترل اشتها و افزایش متابولیسم بدن به صورت منظم از گزنه استفاده کنید و از خواص گزنه برای لاغری بهره مند شوید

تداخلات داروئی گیاه گزنه

• این گیاه دارای خاصیت دیورتیکی است پس باید از مصرف آن به همراه داروها پرهیز نمایید.

• گزنه تا حدودی باعث کاهش فشارخون می شود، بنابراین از مصرف آن با داروهای ضدفشارخون بالا یا افزآینده ٔ فشارخون خودداری کنید.

• این داروهای گیاهی را به همراه داروهای آرام بخش و ضداضطراب مصرف نکنید.

• گزنه را همراه با داروهای کاهندهٔ قندخون نباید مصرف نمود.

• مصرف این داروی گیاهی در هنگام بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.

• ویتامین K موجود در گزنه سبب کاهش اثر ضدانعقادی داروی وارفارین خواهد شد.

---

جهت مشاهده دوره های آموزشی بر روی این لینک کلیک نمایید.